Vejatz lo contengut

L'alfabet latin

Un article de Wikilibres.
Extension de l'emplec de l'alfabet latin (unic en fosc e amb d'autres alfabets en clar)

L'alfabet latin es l'alfabet mai emplegat dins lo mond pel fach que de lengas coma l'anglés, l'espanhòl, lo portugués e lo francés (d'expansion mondiala fòrta) se son espandidas dins fòrça païses e continents.

Plan segur los utilizaires de lengas latinas avèm eiretat aqueste alfabet amb las nòstras lengas pasmens coneguèt qualques modificacions long del temps e de letras o de combinasons de letras an nascut de biaisses divèrses dins Euròpa tota.

L'alfabet latin a tanben una connotacion religiosa, los païses que l'emplegan son sovent catolics o protestants. Aquesta realitat se vei clarament dins los païses eslaus que los que fan servir un alfabet latin (Polonha, Chequia, Croacia...) son majoritàriament catolics mentre que los autres eslaus de confession ortodòxa fan servir l'alfabet cirillic.

Evolucion de l'alfabet latin

[modificar]

L'alfabet latin, eiretat de l'alfabet etrusc, aviá, a la debuta mens de letras que l'alfabet actual coma se pòt veire enjós (amb qualques variantas).
Per notar los mots estrangièrs, venguts principalament del grèc s'introdusiguèron las letras Y e Z dins l'escritura abituala del latin.

Combinasons de letras (digrafs e trigrafs)

[modificar]

Un digraf es una combinason de doas letras emplegada per representar un son; lo trigraf, el, ne fa servir tres.

[] -lh- en occitan e en portugués. -ill-, -il (simplificat puèi en [j] en francés) -ll- en catalan e en espanhòl. -gli- en italian.

[] -nh- en occitan e en portugués. -ign-, -ing en francés ancian, e ara -gn-. -gn- en italian. -ny- en catalan. -ñ- en espanhòl (evolucion de -nn- ancianament).